Rolnicy, którzy otrzymali dofinansowanie w ramach programu Rolnictwo 4.0, mają coraz więcej obaw dotyczących realizacji swoich inwestycji. Program, który miał przyspieszyć modernizację polskiego rolnictwa poprzez wdrażanie innowacyjnych technologii, może okazać się dla wielu beneficjentów trudny do zrealizowania w wyznaczonym terminie. Powodem są zarówno formalności administracyjne, jak i opóźnienia związane z zakupem maszyn oraz urządzeń.
Z tego powodu Krajowa Rada Izb Rolniczych (KRIR) skierowała do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wniosek o wydłużenie terminu realizacji programu. Obecne przepisy przewidują, że inwestycje powinny zostać zakończone do 30 września 2025 roku. Zdaniem rolników, ten termin może okazać się niewystarczający, a brak elastyczności w tym zakresie może doprowadzić do sytuacji, w której część środków nie zostanie wykorzystana.
Wciąż nie ma oficjalnej decyzji w tej sprawie. Resort rolnictwa analizuje sytuację, a rolnicy czekają na konkretne działania legislacyjne, które mogłyby umożliwić przedłużenie okresu realizacji inwestycji.
Spis treści
Aktualny stan realizacji programu Rolnictwo 4.0
Program Rolnictwo 4.0 to jeden z najważniejszych elementów wsparcia modernizacji sektora rolnego w Polsce. Jego celem jest wdrażanie nowoczesnych technologii, takich jak rolnictwo precyzyjne, cyfryzacja gospodarstw czy automatyzacja produkcji. Zainteresowanie rolników możliwością uzyskania dofinansowania okazało się ogromne – do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) wpłynęło 10,3 tys. wniosków o łącznej wartości przekraczającej 1,57 mld zł.
W związku z dużym zainteresowaniem programem rząd dwukrotnie zwiększał pulę środków, aby objąć wsparciem jak największą liczbę projektów. Ostatecznie kwota przeznaczona na ten cel wyniosła 1,13 mld zł, z czego ponad 1 mld zł zostało już zakontraktowane w formie umów.
Czy ARiMR zdąży podpisać wszystkie umowy na czas?
Mimo postępów w zakontraktowaniu środków rolnicy sygnalizują obawy dotyczące terminowej realizacji inwestycji.
Proces zakupowy wielu gospodarstw napotyka trudności, w tym długie terminy dostaw maszyn rolniczych oraz problemy z dostępnością niektórych technologii. W związku z tym istnieje ryzyko, że część beneficjentów nie zdąży zakończyć projektów do września 2025 roku, a to w konsekwencji może prowadzić do utraty przyznanych środków.
Z tego powodu KRIR wystąpił do ministra rolnictwa z wnioskiem o wydłużenie terminu realizacji programu. Organizacja argumentuje, że rolnicy nie powinni ponosić konsekwencji wynikających z problemów niezależnych od nich, takich jak opóźnienia w dostawach sprzętu, wzrost kosztów inwestycji czy wydłużone procedury administracyjne.
Nowy nabór wniosków w 2025 roku – czy jest na to szansa?
Podczas gdy obecni beneficjenci czekają na decyzję o przedłużeniu programu, pojawiają się pytania o przyszłość wsparcia dla nowych inwestycji. ARiMR zapowiedziała kolejny nabór w ramach Rolnictwa 4.0. Nie jest jednak jasne, jakie będą jego szczegółowe warunki i kto będzie mógł się o niego ubiegać.
Według wstępnych informacji środki mają trafić przede wszystkim do ośrodków doradztwa rolniczego (ODR) oraz szkół rolniczych. Jednak brak oficjalnego komunikatu ARiMR sprawia, że wciąż nie ma pewności, czy i w jakiej formie nowe środki zostaną uruchomione.
Czy termin realizacji Rolnictwa 4.0 zostanie wydłużony?
Postulat wydłużenia terminu realizacji inwestycji w ramach Rolnictwa 4.0 spotkał się z szerokim poparciem środowisk rolniczych. W swoim wniosku do ministra rolnictwa Krajowa Rada Izb Rolniczych (KRIR) wskazała na realne ryzyko, że wielu beneficjentów może nie zdążyć z zakończeniem projektów przed 30 września 2025 roku. Główną przyczyną są trudności związane z zakupem maszyn i urządzeń, które często mają długie terminy realizacji, a także wzrost kosztów inwestycji wynikający z inflacji i niestabilności rynkowej.
Przedłużenie programu mogłoby zapobiec sytuacji, w której część rolników utraci przyznane dofinansowanie z powodu czynników niezależnych od nich. Obecnie ministerstwo analizuje możliwość zmiany przepisów, ale jak dotąd nie podjęło żadnej oficjalnej decyzji. Przedłużenie terminu wymagałoby dostosowania przepisów na poziomie krajowym oraz uzyskania zgody na zmiany w harmonogramie finansowania środków unijnych.
Stanowisko ministerstwa – czy wydłużenie programu jest realne?
Resort rolnictwa nie udzielił jeszcze jednoznacznej odpowiedzi na wniosek KRIR. Minister Czesław Siekierski wskazał w jednym z wywiadów, że ministerstwo „przygląda się sprawie i analizuje możliwe rozwiązania”. Możliwość przedłużenia terminu realizacji programu może zależeć od stanowiska Komisji Europejskiej, która nadzoruje sposób wydatkowania środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO).
Nie można jednak wykluczyć, że decyzja zapadnie dopiero w drugiej połowie roku. Dla rolników, którzy już teraz borykają się z problemami w realizacji inwestycji, to zdecydowanie zbyt długi czas oczekiwania. Wydłużenie programu nawet o kilka miesięcy mogłoby pozwolić na skuteczniejsze wykorzystanie dostępnych funduszy i uniknięcie sytuacji, w której część środków wróci do budżetu.
Program Rolnictwo 4.0 cieszy się dużym zainteresowaniem, ale jego realizacja napotyka trudności, głównie z powodu opóźnień w dostawach sprzętu i wzrostu kosztów inwestycji. W związku z tym KRIR zwrócił się do ministerstwa o wydłużenie terminu zakończenia projektów poza wrzesień 2025 roku. Ministerstwo analizuje tę możliwość, ale brak jeszcze oficjalnej decyzji. Rolnicy oczekują szybkiego rozwiązania, aby uniknąć sytuacji, w której przyznane środki zostaną niewykorzystane z przyczyn niezależnych od nich.
