Rolnictwo 4.0 to program skierowany do polskich rolników, którego celem jest wspieranie inwestycji w technologie cyfrowe oraz innowacyjne rozwiązania w rolnictwie. Wprowadzenie nowoczesnych narzędzi w gospodarstwach rolnych ma umożliwić zwiększenie efektywności produkcji, lepsze zarządzanie zasobami oraz ograniczenie wpływu rolnictwa na środowisko.
Podczas naboru w listopadzie 2023 roku zainteresowanie programem przerosło wszelkie oczekiwania. Złożono ponad 10 tysięcy wniosków. Spowodowało to konieczność zwiększenia pierwotnego budżetu z 164 milionów złotych do 1,13 miliarda złotych. Dzięki temu więcej rolników miało szansę na uzyskanie wsparcia, które w większości przypadków polega na refundacji części kosztów poniesionych na inwestycje.
Proces rozpatrywania wniosków oraz realizacji inwestycji przebiega w określonych ramach czasowych. Rolnicy, którzy otrzymali pozytywną decyzję i podpisali umowy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), mają maksymalnie 12 miesięcy na zakończenie inwestycji, jednak nie później niż do końca września 2025 roku. Koszty kwalifikowalne mogą dotyczyć wydatków poniesionych od 1 lutego 2020 roku.
Przebieg naboru i realizacja wniosków
Pomimo bardzo krótkiego czasu naboru – zaledwie dwóch dni – zainteresowanie programem Rolnictwo 4.0 było ogromne. Złożono 10 353 wnioski. Pokazuje to jak duże jest zapotrzebowanie na wsparcie w obszarze innowacji w polskim rolnictwie. Aby sprostać oczekiwaniom rolników, budżet programu został zwiększony dwukrotnie: w maju 2024 roku do 492 milionów złotych, a w październiku tego samego roku do rekordowych 1,13 miliarda złotych.
Na początku 2025 roku ARiMR poinformowała, że zakończono obsługę około 60% złożonych wniosków. W ramach tej puli 3 903 wnioski zostały zweryfikowane pozytywnie, a w 3 553 przypadkach podpisano już umowy z beneficjentami. To pokazuje, że proces oceny i weryfikacji wniosków przebiega sprawnie, choć liczba złożonych aplikacji stanowiła niemałe wyzwanie dla administracji.
Rolnicy, którzy pozytywnie przeszli proces kwalifikacji, są zobowiązani do realizacji inwestycji, na które otrzymali wsparcie. Zgodnie z zasadami programu, środki są wypłacane dopiero po zakończeniu inwestycji i złożeniu wniosku o płatność. ARiMR ma 30 dni na rozpatrzenie takiego wniosku, ale czas faktycznej wypłaty środków może zależeć od wielu czynników, w tym od terminowości zgłoszenia oraz kompletności dostarczonej dokumentacji.
Na dzień 3 stycznia 2025 roku ARiMR poinformowała, że w ramach I naboru dotyczącego części inwestycji zakończono realizację 150 przedsięwzięć. Łączna kwota wypłaconych środków wyniosła około 14,8 miliona złotych. Proces realizacji programu jest na wczesnym etapie, ale pierwsze efekty są już widoczne.
Co dalej z programem Rolnictwo 4.0?
Program Rolnictwo 4.0 to inicjatywa, która ma szansę stać się jednym z najważniejszych narzędzi wspierających rozwój polskiego rolnictwa w kierunku nowoczesności i zrównoważonego rozwoju. Dotychczasowe działania pokazują, że program cieszy się ogromnym zainteresowaniem, a zwiększenie budżetu umożliwiło wsparcie większej liczby rolników, niż początkowo zakładano.
Zakończenie pierwszego naboru otwiera pytania o kolejne możliwości uczestnictwa w programie. Według informacji udzielonych przez ARiMR, termin nowego naboru nie został jeszcze oficjalnie potwierdzony. Rolnicy, którzy chcą skorzystać z tej formy wsparcia, powinni być gotowi na dynamiczny przebieg procesu naboru, biorąc pod uwagę doświadczenia z 2023 roku.
Warto również pamiętać, że realizacja programu wymaga starannego planowania inwestycji oraz dochowania wszelkich formalności związanych z wnioskowaniem o refundację. Ważne jest również terminowe składanie wniosków o płatność po zakończeniu inwestycji, ponieważ to od tych działań zależy ostateczna wypłata środków. Pomimo wyzwań, jakie stoją przed beneficjentami i administracją, Rolnictwo 4.0 stanowi istotne wsparcie dla polskiego rolnictwa w adaptacji do nowych wyzwań technologicznych i ekologicznych. W związku z nadchodzącymi naborami warto śledzić komunikaty ARiMR i przygotować się na kolejne możliwości ubiegania się o środki.
Rolnictwo 4.0 to program, który już na starcie udowodnił swoje znaczenie dla modernizacji polskiego rolnictwa. Wysokie zainteresowanie, zwiększenie budżetu oraz pierwsze zrealizowane inwestycje pokazują potencjał tej inicjatywy. Rolnicy, którzy planują ubiegać się o wsparcie w przyszłości, powinni odpowiednio wcześnie przygotować swoje plany inwestycyjne, aby skutecznie wykorzystać nadarzające się możliwości.
